Tại sao lại gọi là "trà dư tửu hậu?"

Trước nay có câu: “Trà dư tửu hậu?” Tại sao lại nói như vậy, khá nhiều người thắc mắc. Hôm nay, cùng Thái Ninh Trà đàm đạo về câu nói này. 

Từ xa xưa có một quan niệm rằng, thứ trà ngon là thứ trà sau khi uống xong ta cảm thấy vị ngọt ngào đậm đà và thơm tho còn thấm lắng trong cuống họng, trên lưỡi, và ngoài môi. Những người sành rượu cho rằng: thứ rượu ngon là thứ rượu sau khi uống ta cảm thấy say êm êm, thoải mái, hứng thú, lâng lâng, không bị nhức đầu, và “mềm môi chén mãi tít cung thang.” Chính nhờ vậy mà sau khi thưởng trà hay uống rượu, ta mới có thú nói chuyện phiếm với nhau. Những câu chuyện nói trong dịp này được gọi là “chuyện trà dư tửu hậu.”

Trà ngon là thứ trà sau khi uống xong ta cảm thấy vị ngọt ngào đậm đà và thơm tho còn thấm lắng trong cuống họng, trên lưỡi, và ngoài môi

Nhà văn Lạp Chúc Nguyên Huy cho rằng lúc trà dư tửu hậu là lúc người ta bàn chuyện nhân tình thế thái trong khi tâm hồn lâng lâng và cảm thấy trời đất mang mang bởi vì mới cạn một hồ trường. Mà phải bàn chuyện cùng đông người mới vui, tuyệt nhất là “trà tam tửu tứ”. 

Quả thật, không gì thú vị bằng chuyện trà dư tửu hậu khi có vừa đủ số bạn bè họp mặt như lời tiền nhân đã được diễn tả trong câu: “Trà tam tửu tứ.” Uống trà phải có ba người mới thật là tuyệt, nhậu rượu mà có được bốn người thì cuộc vui mới thật thú vị. Lý do chính là khi có vừa đủ số người lý tưởng tham dự, trà tam tửu tứ, thì việc tiếp đãi của chủ nhân mới được chu đáo, trà đủ cữ đậm đà, rượu mới có cơ hội chén thù (chén rượu chủ rót ra mời khách) chén tạc (chén rượu khách rót ra mời lại chủ), và người này nói mới có người kia nghe. Nhờ đó, câu chuyện mới được vui tươi và hứng thú.

Uống trà phải có ba người mới thật là tuyệt, trà đủ cữ đậm đà, câu chuyện vui tươi hứng thú

Những câu chuyện trà dư tửu hậu thường bàn về chuyện thế thái nhân tình gồm: chuyện tiếu lâm, thơ văn điển tích, chính trị, tôn giáo, chiến tranh, và bàn hết chuyện người lại tới đến chuyện mình, nghĩa là gồm đủ thứ chuyện. Câu chuyện có thú vị và hào hứng hay không là do người kể và người nghe có tỉnh táo hay không, và lối kể chuyện cùng nghệ thuật gợi chuyện của bạn bè họp mặt có hòa hợp hay không.